Οι γονείς του ήταν ευσεβείς και ανατράφηκε σωστά, ενώ σε ηλικία 15 χρόνων μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη όπου ο πατέρας του είχε παντοπωλείο σε περιοχή που λεγόταν «Ταχτά Καλέ».
Ο πατέρας του, προκειμένου να μάθει Τουρκική διάλεκτο και γραφή έστειλε τον Νικόλαο σε έναν Αγαρηνό κουρέα γείτονά του ο οποίος γνώριζε πολύ καλά την Τουρκική διάλεκτο. Ο δάσκαλός του έμεινε έκπληκτος από την απόδοση του Νικόλαου ο οποίος μάθαινε ταχύτατα ότι του δίδασκε. Ετσι προσπάθησε ο Αγαρηνός δάσκαλός του να τον κάνει να ασπαστεί τον Μωαμεθανισμό, υποχρεώνοντάς τον να διαβάσει το ιερό κείμενο.
Ο Νικόλαος παρά τις πιέσεις που δέχτηκε δεν ασπάστηκε τον Μωαμεθανισμό και οι Τούρκοι έξαλλοι τον οδήγησαν στο Καιμακάμη ο οποίος του είπε πως αφού διάβασε το ιερό κείμενο έπρεπε να γίνει Μωαμεθανός, ο Νικόλαος δεν λύγισε διακηρύσσοντας ότι είναι Χριστιανός και οδηγήθηκε πίσω από το μέγαρο του Καιμακάμη για να κρεμαστεί χωρίς να απαρνηθεί ούτε μια στιγμή την πίστη του στον Χριστό. Με διαταγή των Τουρκικών αρχών φυλακίζεται για 65 ημέρες χωρίς τροφή και νερό και οδηγείται πάλι στο Καιμακάμη ο οποίος τον απειλούσε πως θα φυλακιστεί και θα μαστιγωθεί, ενώ ο Αγαρηνός δάσκαλός του υποσχέθηκε πως αν γίνει Μωαμεθανός θα του δώσει για γυναίκα του την κόρη του. Όμως ο Νικόλαος απέρριψε κάθε πρόταση με αποτέλεσμα να καταδικαστεί σε θάνατο με ξίφος. Ετσι οδηγήθηκε στον τόπο της εκτέλεσης και αποκεφαλίστηκε την 23η Σεπτεμβρίου 1672. Λέγεται πως για τρία μερόνυχτα φώς φώτιζε το άψυχο σώμα του προερχόμενο από τον ουρανό.
Αρχικά ενταφιάστηκε στην Χάλκη, στο μοναστήρι της Παναγιάς. Στην συνέχεια η κάρα του δόθηκε στην μονή Ξυροποτάμου στο Άγιο Όρος και τμήματα των λειψάνων του βρίσκονται στην ιερά Μονή Προυσού όπου πολλά θαύματα γίνονται. Άγιε Νικόλαε, πρέσβευε στον Θεό, σωθήναι τας ψυχάς ημών, Αμήν..
